Mamy 21 rok w XXI wieku. W czerwcu miną 32 lata od bezkrwawej rewolucji, która zmieniła nasz kraj w demokratyczne państwo, a nas – w wolnych ludzi

Właśnie mija 17 lat od czasu, kiedy staliśmy się członkami Unii Europejskiej. Co prawda mamy ostatnio drobne problemy z praworządnością oraz kilkoma innymi, dość istotnymi sprawami (i nie mówię tu o pandemii Covid-19), ale wszyscy wiemy, że to minie, lada moment się skończy. Patrząc wstecz i oceniając bilans dokonań i porażek z tego okresu, nie mogę nie napisać, że wypada on na plusie.

Gorzej, niestety, jest z golfem. Okres niby ten sam, bo bez względu czy przyjmiemy, że pierwsze pole golfowe w Rajszewie, koło Jabłonny, pod Warszawą, powstało w 1989 czy w 1991 roku, to i tak wychodzi ponad 30 lat na nowożytną erę golfową w Polsce. II wojna światowa zmiotła z mapy naszego kraju parę powstałych w międzywojniu pól. Władza ludowa golfa nie kochała, bo sen z oczu spędzał jej sznurek do snopowiązałek i papier toaletowy, a raczej brak i jednego, i drugiego. Lekkoatletyka i Irena Szewińska, boks i Jerzy Kulej, piłka nożna i Kazimierz Górski, a nawet skoki narciarskie z Wojtkiem Fortuną promowały kraj i dawały złudne poczucie dumy i wielkości narodu. Przebił się co prawda tenis, bo Wojtek Fibak miał talent, bogatego tatę i korty w Poznaniu, ale golf był sportem i dyscypliną kompletnie nieznaną i taki pozostał aż do przemiany ustrojowej.

First Warsaw Golf

Wydawało się, że napływ ekspatów wykształconych na świecie, z zaszczepioną kulturą zachodnią, duże inwestycje firm zagranicznych w Polsce z wieloma managerami, którzy tłumnie wraz rodzinami zjechali do naszego kraju, coś w golfie i jego postrzeganiu oraz funkcjonowaniu w Polsce zmieni. Nie zmienił.

Dwadzieścia 18-dołkowych i prawie drugie tyle 9-dołkowych pól w Polsce wybudowanych przez ponad 30 lat ciągle sytuuje nas w ogonie Europy, choć wyprzedzamy Mołdawię, Grecję i państwa dawniej Jugosławii. Słabo wypadamy nie tylko w liczbie pól golfowych, bo gdzie nam do takich potęg, jak Anglia (prawie 1900 pól), Niemcy (ponad 700), Francja (ponad 600), Szkocja (prawie 600) czy nawet Szwecja (ponad 400), nie mówiąc o Włoszech, Hiszpanii i Portugalii, a bardzo słabo w przeliczeniu liczby pól czy dołków na głowę mieszkańca. Biją nas nie tylko kraje wymienione wyżej, ale także Czechy, Słowacja, Austria, Litwa, a nawet Węgry, nie mówiąc już o Islandii, która ma 300 tys. obywateli i 65 pól golfowych!

Jaka jest tego przyczyna? Jaki jest powód?

Sprawa nie jest niestety prosta i jednoznaczna.

1. Najgorsze są stereotypy, czyli sposób myślenia i nastawienie ludzi do golfa. Ciągle w powszechnym mniemaniu golf to sport wydziwiony, elitarny i drogi. Ba, większość z nas w ogóle nie uważa tej dyscypliny za sport, tylko za snobizm, nudną rekreację, a pola golfowe za dość podejrzane miejsca, gdzie szemrani biznesmeni spotykają się, żeby załatwiać lewe interesy. Rozmowa z takimi twardogłowymi antygolfistami przypomina mi dyskusję z moją teściową, przekochaną zresztą kobietą, ale namiętną zwolenniczką jedynie słusznej partii – kiedy zaczyna brakować jej argumentów, starsza pani mówi do mnie: „A co ty tam wiesz. Nic nie rozumiesz i tyle.” Może zresztą ma rację, bo często pisałem samokrytycznie o sobie, że nie jestem gejzerem intelektu.

Wpadł mi ostatnio w ręce wywiad z Adrianem Meronkiem, naszym numerem jeden w golfie zawodowym, notowanym dziś na 229. miejscu na świecie. Gdy koledzy pytali go, jaki sport uprawia, a on odpowiadał, że gra w golfa, to albo uśmiechali się z pobłażaniem, albo pukali palcem w czoło. Może i byłoby to śmieszne, gdyby nie było tak naprawdę smutne.

Gradi Golf Club

2. Koszt budowy pola to znaczący wydatek. Już sam zakup 60-70 ha ziemi wymaga wyłożenia sporych pieniędzy. Potem trzeba zapłacić za projekt, ukształtowanie terenu, architekturę krajobrazu, kupić parę tysięcy ton piasku, zrobić system irygacyjny z paroma tysiącami zraszaczy, wysiać hektary odpowiedniej trawy i wybudować dom klubowy. Później już górki: driving range, żeby było gdzie ćwiczyć przed grą, parę buggy, zwanych meleksami, żeby leniwce, którym nie chce się chodzić po polu, miały czym jeździć, kilka innych „drobiazgów” – i gotowe. Sposobem gospodarczym i pracą grupy zapaleńców w weekendy wyjdzie nam parę milionów złotych, choć będzie to bardziej pole golfowe z nazwy niż z prawdziwych przymiotów. Budowa porządnego pola to koszt 30-40 mln zł, a mistrzowskiego jeszcze więcej. Rekord pobił oczywiście nie kto inny tylko Trump, który na stworzenie należącego do miasta New York – Trump Golf Links at Ferry Point w pobliżu Bronx, z widokiem na Manhattan, wybulił 269 mln dolarów. Można? Można. Ale i tak budowa pola golfowego to dopiero początek wydatków. Potem trzeba to pole utrzymać w nienagannej kondycji. Kilkunastu ludzi pod czujnym okiem greenkeepera (osoba dbająca o jakość silnie eksploatowanej trawy na obiektach sportowych, np. na polach golfowych), nawozy, opryski, nasadzenia, nie mówiąc o rekultywacji samej trawy i nawodnianiu terenu, to wydatek paru milionów złotych w skali roku. Czasem się zdarza, gdy aura sprzyja, że pole jest czynne przez 9-10 miesięcy w roku, ale kiedy sypnie śniegiem lub za bardzo popada, to sezon – czytaj: możliwość zarabiania kasy przez właściciela pola golfowego – skraca się do 8 miesięcy. Pola golfowe budują więc w Polsce bogaci albo bardzo bogaci ludzie, którzy zakochali się w golfie, albo kompletni zapaleńcy, którzy gotowi są poświęcić wiele, żeby tylko móc złapać kij golfowy i, mając w perspektywie odległy dołek, próbować umieścić w nim piłeczkę golfową, wykorzystując jak najmniejszą liczbę uderzeń.
3. Władza. Ani ci, co próbowali zbudować w Polsce socjalizm, ani prawdziwi demokraci, ani obecni autokraci golfa nie kochają. Nawet gdy zdarza się wyjątek – na przykład minister sportu sprzed ładnych paru lat czy minister finansów sprzed kilku zaledwie – to przychylności dla tego sportu, którym fascynuje się cały świat, czy rekreacji, którą w Skandynawii wspierają tamtejsze odpowiedniki naszego ZUS-u, nie ma. Właściciele pól golfowych płacą podatki idące w setki tysięcy złotych, a nikt nie jest zainteresowany, żeby golfa promować czy wspierać – poza mną, oczywiście, ale ja nie „robię”, na szczęście, w polityce, choć jak wszyscy w Polsce, żywo się nią interesuję. Nasi włodarze za nic mają wzory namiętnego golfisty Trumpa i grającego od czasu do czasu Putina czy innych znanych polityków, o koronowanych głowach i światowych celebrytach nie mówiąc. Golf nie jest w Polsce poprawny politycznie i basta. Zejdźmy jednak z wyżyn władzy centralnej, o szczebel niżej – na lokalną i samorządową. Tu też się nic nie dzieje i tego już naprawdę nie rozumiem. W golfa gra na świecie około 150 mln ludzi. Część z nich – np. tacy wariaci jak ja – jeździ, żeby zagrać na nowych polach. Myślę, że jest ich jakieś 10%, czyli lekko licząc 15 mln. Zdarzało mi się lecieć na Cypr, choć tam jest tylko jedno pole golfowe, ale kiedy chcę odpocząć i pograć w golfa, a do tego mieć duży i dobry wybór pól w okolicy, to kieruję się w takie miejsca, gdzie jest ich kilka, kilkanaście czy wręcz kilkadziesiąt. LaQuinta w Kalifornii – 100 pól w promieniu 20 mil, Marbella w Hiszpanii – 70, Algarve w Portugalii – 40, Belek w Turcji – 17, itp. itd. Przyjeżdża sobie taki golfista, bierze pokój w hotelu albo wynajmuje dom czy apartament, bo najczęściej jedzie z rodziną albo kolegami. Gra w golfa i płaci za każdą rundę. Chodzi do restauracji, barów, robi zakupy – po prostu wydaje pieniądze, a lokalna społeczność na tym korzysta, bo podatki, bo miejsca pracy, bo promocja regionu. Rozumieją to na całym świecie, ale nie u nas. Po co pole golfowe w Zakopanem albo w Szczyrku czy Krynicy Górskiej? Po co komu potrzebne pole nad morzem w Kołobrzegu, Ustce czy na Mazurach koło Mikołajek, Giżycka czy Rucianego? Nawet biznes tego do końca nie rozumie. Plotka głosi, że gdy Koreańczycy szukali miejsca pod budowę nowej fabryki KIA na Dolnym Śląsku, to zapytali, czy lokalne władze wybudują opodal pole golfowe, bo raz, że uwielbiają grać w golfa, a dwa, że to dobry odpoczynek i relaks po pracy. Odpowiedzi nie dostali, więc wybudowali fabrykę na Słowacji, a nam miliard dolarów w inwestycji i ileś miejsc pracy przeszły koło nosa.

Mógłbym ciągnąć ten wątek i rozpisywać się na temat wielu przyczyn braku entuzjazmu, poparcia i akceptacji golfa. Może jednak nie warto? Może po prostu ciągle mamy – jako naród, jako ludzie – inne priorytety i potrzebny jest czas na zmianę.

W latach osiemdziesiątych jeździłem często „za chlebem” do RFN-u, bo tak się wówczas nazywał kraj naszych zachodnich sąsiadów. Wracałem do ojczyzny i coś mi się nie zgadzało. Ulice takie same, domy niby też, a jakby inna rzeczywistość. Parę lat mi zajęło zrozumienie, o co chodzi. Tam po prostu było czysto. Ulice zamiecione, pasy na jezdniach wyraźnie pomalowane, domy zadbane, płoty i ogrodzenia proste, ryneczki we wsiach i małych miasteczkach kolorowe, samochody umyte. No i minęło 40 lat i jeśli nie tak samo, to prawie tak samo mamy już w Polsce. Byliście ostatnio na Podkarpaciu? Pojedźcie, zobaczcie, a to był przecież kiedyś jeden z najbiedniejszych regionów w naszym kraju.

Może więc 30 lat golfa w Polsce to ciągle za mało. Może jeszcze chwila, góra dwie i nie tylko Zborowski, Materna, Kusznierewicz, Czerkawski i Dudek będą grali w golfa? A może Meronk i Gradecki albo kolejne pokolenie zaczną grać w turniejach oglądanych przez miliony ludzi na całym świecie i będziemy mieli golfowych: Kubicę, Świątek, Lewandowskiego, Małysza, Stocha, czy Błachowicza?

Nie warto jednak czekać. Wiosna się już zaczęła, lato za pasem. Golf to po prostu fajna gra. Dla każdego z nas, dla całych rodzin. Challenge, wyzwanie, przyjemność i radość ze sportu i z kontaktu z naturą. Grajcie w golfa.

Pozdrawiam

Pasyn

Instagram: Traveling4golf

Facebook: Wojciech Pasynkiewicz

Facebook: Fanpage – Pasyn travelling4golf

E-mail: w.pasynkiewicz@upcpoczta.pl